Van stress naar rust
Het elastiek kan niet altijd gespannen staan!
In deze Blog beschrijf ik kort hoe het komt dat velen van ons in constante stress verkeren (er wordt beweerd dat 90% (!) van alle klachten stress als basis heeft) en geef ik twee oefeningen om te resetten.
Prof. Dr. Pierre Capel, hoogleraar experimentele immunologie, stelde in zijn lezing over emotioneel DNA dat ons lichaam maar 15 minuten nodig heeft om te resetten. Hij kwam met een reguliere benadering van iets dat vanuit mijn holistische invalshoek natuurlijk al bekend was, namelijk dat veel van onze klachten voortkomen uit onze manier van denken en de emoties die daar uit voortkomen. Wat wel een boeiende invalshoek was is dat hij aantoonde dat als we ontspannen en positief in het leven staan, we een andere fysiologie hebben dan wanneer we gestrest zijn. Ons lichaam activeert in beide gevallen andere hormonen die op hun beurt weer andere processen in ons lichaam activeren. Hoe kan dit zo’n grote invloed hebben, want stress is een heel normale reactie. Het geeft een verhoogde alertheid en bereid het lichaam voor op actie, wat erg praktisch is wanneer een bepaalde situatie daar om vraagt! De crux zit ‘m er in dat wij onszelf in een stresstoestand gevangen houden, en wat voor eventjes een zeer nuttige toestand is, wordt wanneer het langdurig is een sloper van je lichaam en je geest…
Als er gevaar dreigt, bereidt ons lichaam zich voor om daaraan te kunnen ontsnappen. Bepaalde functies worden áán gezet, zoals het aanmaken van meer testosteron, adrenaline en cortison. Je bent gefocust, je spieren staan aangespannen om in actie te komen, je hart werkt harder om bloed rond te pompen, je pijngrens komt hoger te liggen zodat je door kunt gaan ook al raak je gewond en meer... Bepaalde functies, die je niet nodig hebt om aan het directe gevaar te ontkomen worden lager gedraaid, zoals je immuunsysteem, je spijsvertering, ontspanning, je vermogen om iets vanuit wijder perspectief te zien en meer… Wanneer het gevaar verdwenen is herstellen endorfines en dopamine de balans weer in je lichaam.
Eckhart Tolle vertelt het verhaal van de twee mannetjes eenden die met elkaar vechten om een territorium en na het gevecht ieder met hun veren schudden en hun weg vervolgen alsof er niets gebeurd is. Peter Levine geeft een zelfde soort voorbeeld van de hinde die wegvlucht voor de leeuw en gewoon weer terugkeert naar rustig grazen als het gevaar geweken is. Wij mensen gaan daar anders mee om…. Als ons iets gebeurd is, blijven we daar aan denken…., jaren in sommige gevallen. We analyseren het, zijn er boos of bang of angstig of verdrietig over, vinden er wat van, willen er over praten, stellen ons voor hoe het zou zijn als het weer zou gebeuren, of hoe het geweest was als het anders afgelopen was en we blijven het op ons huidige leven projecteren. Ons creatieve brein houdt de situatie in allerlei kleuren en geuren in stand en daarmee ook de stress.
Tv en radio doen daar nog een schepje bovenop door ons onze dagelijkse portie ellende te geven. We kijken naar het beeldscherm en via onze spiegelneuronen registreren we, en slaan we datgene wat we daar zien op, alsof we het zelf ervaren hebben… We houden onszelf op die manier gevangen in een doorlopende vecht-vlucht stand, wat betekent dat we in een constante, sluimerende toestand van stress verkeren. We kunnen niet meer met onze veren schudden en in rust en ontspanning verder gaan.
Wat dan?!?
Ontspanning moet weer de uitgangspositie worden
en ons lichaam moet weer leren een normale stressreactie te hebben,
waarna het terug keert in rust.
Meditatie en Qigong zijn daarvoor natuurlijk top. Daar zijn al veel onderzoeken naar gedaan, maar voor wie dat traject niet wil gaan heb ik hieronder twee eenvoudige, maar zeer krachtige oefeningen opgeschreven waarmee je vandaag nog kunt beginnen….
- De 15 minuten reset:
Iedere dag 15 minuten totale ontspanning en veiligheid. Dit doe je door je terug te trekken op een veilige plek waar je niet gestoord kan worden en je daar, met je ogen dicht, even 15 minuten onder te dompelen in totale rust-vrede-veiligheid-schoonheid-warmte e.d., wat jij nodig hebt. Dit kan je doen d.m.v. mooie muziek of je met al je zintuigen (kijken-horen-voelen-proeven-ruiken-weten) een plek voor te stellen die helemaal rustgevend en veilig is.
- Peter Levine’s fff(fight, flight, freeze)-modulering
Het is van groot belang dat ons lichaam zich weer gaat herinneren dat na stress rust komt, en om je lichaam dit overnieuw te leren is dát wat je jezelf meermaals per week gaat voorstellen. Je visualiseert met al je zintuigen een verhaal met de volgende reeks:
Ontspanning --> schrik --> verhoogde alertheid --> vechten/vluchten --> verhoogde adrenaline --> angst --> opluchting --> ontspanning.
Peter Livine beweert dat we in onze stress en in ons trauma blijven hangen, doordat ons lichaam niet meer weet hoe het ‘t verhaal moet afmaken. Als we dit weer wél gaan doen (en het elegante van deze oefening is dat het helemaal niet hoeft te gaan over hetgeen waar we gestrest over zijn) dan leren we ons lichaam weer om de natuurlijke beweging van stress naar rust te maken.
Bijvoorbeeld:
Stel je voor... Je gaat met je vrienden naar Alaska en bent zeer verheugd, want je wil de natuur daar al heel lang graag beleven. Jullie komen aan op de kampeerplaats en jij wil graag even naar het beekje lopen een stukje verderop. De natuur is prachtig, het ruikt fris, het water is zo helder. Bij het beekje buig je voorover om wat te drinken en terwijl je dit doet hoor je opeens het kraken van een tak achter je… Je kijkt om en schrikt! Een prachtige grote Grizzlybeer komt uit de struiken. Je denkt niet na en je begint te rennen. Eenmaal rennende bedenk je dat les één bij Grizzly’s is ‘Stil blijven staan’, maar je rent nu al dus je gaat maar door, nog een tandje harder… De lucht in je longen wordt steeds piepender en je struikelt haast over de stenen… Je denkt nog ‘O mijn God’, en kijkt dan toch voorzichtig maar over je schouder... De beer staat nog bij de beek... Als door een wonder is hij niet achter je aan gekomen... Je longen en je lijf doet pijn, je voelt je angst nog na gieren en een golf van opluchting stroomt over je heen. Je rent met wat slappe knieën verder maar nu wat rustiger, wat ontspannener. Voorbij de volgende heuvel zie je dan het kamp van je vrienden. Er staan al een paar tenten en ze hebben een vuur gestookt. Je loopt er naar toe, ze zwaaien naar je. Bij het kampvuur plof je neer. Het is warm, het is prettig…, zó veilig. De vis op het rooster ruikt heerlijk… De rest van het eten is een stuk verderop in de boom gehesen, een geweer ligt geladen binnen handbereik… Pfffff, dit was op het nippertje. Je haalt een keer diep adem en steekt je kom naar voren voor de soep...
Mocht je hier zelf over willen lezen:
Het emotionele DNA - Prof. Dr. Pierre Capel
De tijger ontwaakt - Peter Levine